Từ trước tới nay rất nhiều người nghĩ rằng chiều cao phụ thuộc phần lớn vào yếu tố di truyền. Tuy nhiên trong thực tế cũng như qua một số công trình nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy, chiều cao chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố.
Quan trọng nhất là yếu tố dinh dưỡng (32%), sau đó là yếu tố di truyền (23%), vận động thể lực (20%), môi trường, ánh nắng, tình hình bệnh tật, giấc ngủ… Và có một điều chắc chắn là nếu được chăm sóc tốt, thế hệ sau bao giờ cũng có chiều cao vượt hơn thế hệ trước.
Giai đoạn phát triển chiều cao trẻ em
Có ba giai đoạn quyết định về chiều cao, đó là những giai đoạn cơ thể có sự tăng trưởng rất nhanh về chiều cao:
Giai đoạn trong bào thai
Trong 9 tháng mang thai, người mẹ cố gắng tăng cân 10 – 20 kg để bé sơ sinh đạt được chiều cao 50 cm lúc chào đời (tức khoảng 3 kg).
Giai đoạn sơ sinh đến 3 tuổi
- Năm thứ nhất: tăng 25 cm (50%).
- Hai năm kế tiếp: mỗi năm tăng 10 cm.
Giai đoạn dậy thì: Trẻ gái 10 – 16 tuổi, trẻ trai 12 – 18 tuổi là thời gian dậy thì.
Trong giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì sẽ có một đến hai năm chiều cao tăng vọt 8 – 12 cm/năm nếu được chăm sóc dinh dưỡng tốt. Tuy nhiên không thể dự đoán được chính xác năm đó là năm nào nên vẫn phải đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ suốt trong giai đoạn này, vì đây là cơ hội cuối cùng để tăng chiều cao. Sau dậy thì, cơ thể sẽ tăng cao rất chậm, tổng cộng chiều cao của các năm sau không bằng 1 năm chiều cao tăng vọt của giai đoạn dậy thì.
Chiều cao lúc trưởng thành của trẻ thường được các nhà chuyên môn dự đoán bằng các công thức sau:
- Chiều cao lúc trưởng thành = chiều cao lúc 2 tuổi x 2
Ví dụ: Lúc 24 tháng bé cao 85 cm, dự đoán bé sẽ cao được 85 cm x 2 cm = 1,7m lúc trưởng thành nếu tiếp tục được nuôi dưỡng tốt.
- Chiều cao lúc trưởng thành = (Chiều cao lúc 10 tuổi: 80) x 100
Ví dụ: lúc 10 tuổi trung bình trẻ cao 1,4m thì dự đoán khi trưởng thành trẻ đạt là 1,7m.
Như vậy sự đầu tư, chăm sóc trong giai đoạn mang thai, 3 năm đầu đời và giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì của trẻ là đặc biệt quan trọng.
Phát triển thể chất bình thường của trẻ
Trẻ nhỏ muốn tăng chiều cao thì điều kiện tiên quyết là phải tăng cân.
Phát triển thể chất bình thường có nghĩa là trẻ đạt được cân nặng và chiều cao theo tuổi như sau (tính theo tiêu chuẩn NCHS – National Center of Healalth Statistic):
- Trẻ 1 tuổi: Cân nặng trung bình là 9kg và cao 75cm
- Trẻ 2 tuổi: Cân nặng trung bình là 12kg và cao 85cm
- Trẻ 6 tuổi: Cân nặng trung bình là 20kg và chiều cao dao động khoảng 116-118cm
- Trẻ 10 tuổi: Cân nặng trung bình là 32kg và chiều cao khoảng 138-140cm
- Thanh thiếu niên 18 tuổi: Cân nặng trung bình 55-56kg với chiều cao khoảng 168 -170cm
Cách tính chiều cao trẻ 2 – 12 tuổi:
Chiều cao (cm) = Tuổi (năm) x 6 + 77
Ví dụ trẻ 8 tuổi thì chiều cao tốt là: 8 x 6 + 77 = 125 cm hay 1,25m
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tăng trưởng chiều cao
Ngủ đủ giấc, vận động thể dục thể thao thường xuyên trong ánh nắng mặt trời, phòng tránh bệnh tật… là những điều kiện để trẻ phát huy tối đa tiềm năng chiều cao mà di truyền cho phép. Về khía cạnh dinh dưỡng, cần đặc biệt chú ý đến các chất dinh dưỡng đã được các nhà khoa học chứng minh là có liên quan đến sự tăng trưởng chiều cao như: Protein (đạm), vitamin A, vitamin D, Lysin, Canxi, sắt, kẽm, i ốt…
Để sự tăng trưởng chiều cao được liên tục, trẻ trước tiên phải được nhận đủ năng lượng cần thiết cho cơ thể mỗi ngày, ăn uống đủ lượng, đủ chất để không suy dinh dưỡng, còi cọc, thiếu vi chất.
s
t
t
0 nhận xét:
Đăng nhận xét